Tiêu thụ thực phẩm xanh không còn là một xu hướng riêng lẻ mà đã trở thành xu hướng chủ đạo tại các thị trường phát triển. Người tiêu dùng tại Hàn Quốc, Nhật Bản và châu Âu ngày càng ưu tiên các sản phẩm hữu cơ, thân thiện với môi trường và có lợi cho sức khỏe, được thúc đẩy bởi nhận thức về khí hậu, khuôn khổ pháp lý và sự chuyển dịch giá trị giữa các thế hệ. Đối với các doanh nghiệp nông sản thực phẩm Việt Nam, việc hiểu rõ những xu hướng này là rất quan trọng để nắm bắt cơ hội xuất khẩu và đáp ứng các yêu cầu thương mại bền vững.
Thông tin chi tiết theo khu vực
Hàn Quốc: Thực phẩm hữu cơ và thực phẩm có nhãn sinh thái tăng trưởng nhanh chóng
Quy mô thị trường: Thị trường thực phẩm hữu cơ của Hàn Quốc vượt mốc 1,3 tỷ USD vào năm 2022, với mức tăng trưởng hàng năm trên 10%.
Tài xế: Mối lo ngại về sức khỏe sau đại dịch, các chương trình chứng nhận sinh thái của chính phủ và sức mua ngày càng tăng của tầng lớp trung lưu.
Xu hướng đáng chú ý: Nhu cầu ngày càng tăng đối với các sản phẩm thay thế có nguồn gốc thực vật và thực phẩm chức năng (ví dụ: đồ uống có chứa nhân sâm).
Nhật Bản: Truyền thống gặp gỡ tính bền vững hiện đại
Quy mô thị trường: Doanh số bán thực phẩm hữu cơ tại Nhật Bản vượt quá 1,5 tỷ đô la Mỹ mỗi năm, mặc dù thấp hơn mức tiêu thụ bình quân đầu người của EU.
Hành vi của người tiêu dùng: Tập trung mạnh vào an toàn thực phẩm, khả năng truy xuất nguồn gốc và hạn chế tối đa chất phụ gia.
Xu hướng: Thế hệ Millennials và Gen Z ở thành thị đang áp dụng chế độ ăn chay hoặc ăn chay linh hoạt, trong khi các chợ truyền thống chú trọng vào sản phẩm địa phương theo mùa.
Châu Âu: Dẫn đầu thế giới về tiêu thụ thực phẩm xanh
Quy mô thị trường: Châu Âu chiếm hơn 40% doanh số bán thực phẩm hữu cơ toàn cầu (Đức, Pháp và Vương quốc Anh dẫn đầu).
Chính sách: Chiến lược “Từ trang trại đến bàn ăn” của EU hướng tới mục tiêu có 25% đất nông nghiệp hữu cơ vào năm 2030.
Nhu cầu của người tiêu dùng: Sẵn sàng trả phí bảo hiểm cao cho các sản phẩm được chứng nhận hữu cơ, thương mại công bằng và có lượng khí thải carbon thấp.
Các động lực chính trên cả ba khu vực
Ưu tiên về sức khỏe và thể chất: Người tiêu dùng liên hệ thực phẩm xanh với việc phòng ngừa bệnh tật và sống lâu.
Mối quan tâm về khí hậu và môi trường: Nhận thức về lượng khí thải carbon và tính bền vững trong chuỗi cung ứng.
Quy định và trợ cấp của chính phủ: Tiêu chuẩn chứng nhận (EU Organic, JAS tại Nhật Bản, nhãn sinh thái của Hàn Quốc) tạo nên khuôn khổ vững chắc.
Sự thay đổi thế hệ: Thế hệ Millennials và Gen Z đang thúc đẩy chế độ ăn thuần chay, chế độ ăn thực vật và nguồn cung ứng có đạo đức.
Phân khúc người tiêu dùng
Thế hệ Millennials và thế hệ Z ở thành thị: Có ý thức bảo vệ môi trường, am hiểu công nghệ số và sẵn sàng trả tiền để có được sự chân thực.
Gia đình trung lưu: Ưu tiên thực phẩm an toàn, có thể truy xuất nguồn gốc cho trẻ em; là người mua mạnh các mặt hàng thực phẩm hữu cơ.
Người mua sắm cao cấp: Người tiêu dùng giàu có thích các loại siêu thực phẩm hữu cơ và chức năng nhập khẩu.
Những người ăn chay linh hoạt: Một phân khúc đang phát triển kết hợp chế độ ăn uống truyền thống với các lựa chọn từ thực vật.
Cơ hội cho Việt Nam
Chứng nhận hữu cơ để xuất khẩu: Các nhà sản xuất Việt Nam phải đạt chứng nhận hữu cơ EU, JAS và nhãn sinh thái Hàn Quốc để được tiếp cận.
Cây trồng có giá trị cao và siêu thực phẩm: Cà phê, trà, trái cây nhiệt đới và gạo được quảng cáo là hữu cơ, thương mại công bằng hoặc trung hòa carbon có nhu cầu cao.
Thực phẩm chế biến và thực phẩm chức năng: Việt Nam có thể phát triển các loại đồ ăn nhẹ có nguồn gốc thực vật, trà thảo mộc và các sản phẩm gạo chức năng cho thị trường quan tâm đến sức khỏe.
Tiếp thị kỹ thuật số và thương mại điện tử: Các nền tảng bán hàng tạp hóa trực tuyến tại Hàn Quốc, Nhật Bản và Châu Âu đang mở rộng nhanh chóng; các nhà xuất khẩu nên tận dụng các kênh bán hàng kỹ thuật số.
Kể chuyện về tính bền vững: Việc nhấn mạnh vào phương pháp canh tác ít carbon, quan hệ đối tác giữa nông dân và cộng đồng và tác động xã hội sẽ tạo được tiếng vang với người tiêu dùng thân thiện với môi trường.
Tiêu thụ thực phẩm xanh tại Hàn Quốc, Nhật Bản và Châu Âu cho thấy sự chuyển dịch sâu sắc sang hướng bền vững, sức khỏe và đạo đức trong lựa chọn chế độ ăn uống. Những xu hướng này mở ra cơ hội xuất khẩu rõ ràng cho các doanh nghiệp nông nghiệp Việt Nam, nhưng chỉ khi chúng phù hợp với các chứng nhận toàn cầu, hệ thống truy xuất nguồn gốc và các câu chuyện bền vững. Cuộc đua giành thị trường cao cấp xanh này đã bắt đầu — Việt Nam có thể định vị mình là nhà cung cấp thực phẩm thân thiện với môi trường đáng tin cậy với chiến lược đúng đắn.